کد مطلب:31324 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

الف ـ دربارة سوره كهف، توضيح دهيد؟ ب ـ اصحاب كهف چند نفر بودند؟ ج ـ آيا اصحاب كهف، در قيامت به ديگران كمك خواهند كرد يا خير؟

الف ـ كهف بمعناي غار، و اصحاب كهف (ياران غار)، گروه كوچكي از جوانان با هوش و با ايمان بودند كه در يك محيط فاسد، در ميان انواع ناز و نعمت بسر ميبردند; ولي آنان نه تنها تسليم و جذب محيط فاسد نشدند، بلكه عليه آن قيام نمودند، و براي حفظ ايمان و عقيده خود، و مبارزه با طاغوت زمان خويش، به همة ناز و نعمتها پشت پا زدند، و در نهايت به غاري از كوه پناه بردند، و بدين وسيله استقامت و پايمردي خود را در راه ايمان نشان دادند، خداوند نيز آنان را مورد لطف و ياري خود قرار داد و آنها را از شرّ طاغوت و طاغوتيان حفظ نمود، و سرگذشت آنان را در قرآن مجيد، به عنوان يك الگو براي مؤمنان بيان نمود.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 12، ص 336 ـ 579، دارالكتب الاسلامية / تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، سوره كهف.)

ب ـ در مورد تعداد اصحاب كهف نظرات متعددي وجود دارد; ولي به چند دليل هفت نفر بودن آنان را بيان كرده است.

1. قرآن در مورد تعداد افراد اصحاب كهف ميفرمايد: سَيَقُولُونَ ثَلَـَثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَ يَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمَا بِالْغَيْبِ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَ ثَامِنُهُمْ كَلْبُهُم...;(كهف،22) گروهي از مردم خواهند گفت: آنها سه نفر بودند كه چهارمينشان سگشان بوده و گروهي ميگويند: پنج نفر بودند كه ششمين آنها سگ آنها بوده; همه اينها سخناني بدون دليل و تير در تاريكي است و گروهي ميگويند: آنها هفت نفر بودند و هشتمين آنها سگ آنها بوده بگو: پروردگار من از تعداد آنها آگاهتر است. گرچه در جملههاي فوق قرآن با صراحت، تعداد آنها را بيان نكرده است; ولي از اشاراتي كه در آيه وجود دارد، ميتوان فهميد كه قول سوم همان قول صحيح و مطابق واقع است; چرا كه به دنبال قول اول و دوم، كلمه تير در تاريكي كه اشاره به بياساس بودن آنها است آمده; ولي در مورد قول سوم نه تنها چنين تعبيري نيست; بلكه تعبير بگو: پروردگارم از تعداد آنها آگاهتر است و همچنين تعداد آنها را تنها گروه كمي ميدانند ذكر شده است كه ميتواند دليلي بر تأييد اين قول باشد.

2. مفسران در اينكه جمله وَ ثَامِنُهُمْ كَلْبُهُم با واو آمده امّا در دو جملة قبل يعني: ثَلَـَثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَ يَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُم بدون واو آمده ميگويند: واو اشاره به آخرين سخن است و اين تأييدي است بر اينكه عدد واقعي اصحاب كهف عدد هفت بوده; زيرا قرآن پس از بيان گفتههاي بياساسِ ديگران، عدد حقيقي آنها را در پايان سخن بيان كرده است.

3. تصريح بعضي روايات نيز قول هفت نفر را كاملاً مشخص و معين ميكند. در روايت مفصلي كه از حضرت عليدر مورد اصحاب كهف به دست ما رسيده، آن حضرت ضمن نقل داستان، عبارت اين هفت نفر را ذكر فرموده است.(سفينة البحار، ج 2، ص 282، ماده فكر / و نيز ر.ك: تفسير نمونه، ج 12، ص 383 ـ 400.)

نام اصحاب كهف عبارتند از: ماكسي بيانوس، مالخوس، تملي خوس (تمليخا)، مارتي نيانوس، ديوني سوس و يوهانس(اعلام قرآن، دكتر محمّد خزائلي، ص 174، انتشارات اميركبير.).

مرحوم علامه طباطبايي ميگويد: تنها غاري كه با علايم موجود در روايات و آيات، منطبقتر است، غاري در كشور اردن و در هشت كيلومتري عمان، در نزديكي روستايي به نام رجيب است.(الميزان، علامه طباطبايي، ج 13، ص 295 ـ 299، انتشارات اسلامي.)

ج ـ شفيعان، در قيامت گروههاي متعدديند، يكي از آن گروهها افراد با ايمانند كه در بسياري از روايات، با بيانهاي مختلف به شفيع بودن آنان اشاره شده است; از جمله، در روايتي آمده است: از حضرت امام صادقسؤال شد آيا مؤمن ميتواند براي خويشاوندان خود شفاعت كند، آن حضرت فرمود: آري مؤمن شفاعت ميكند و شفاعت او پذيرفته ميشود.(محاسن برقي، احمد بن محمد بن خالد برقي، ج 1، ص 184، دارالكتب الاسلامية.)

طبق آيات قرآن، اصحاب كهف از مؤمنان واقعي بودند كه به قصد مخالفت با شرك قيام كردند; وَ رَبَطْنَا عَلَيَ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُواْ فَقَالُواْ رَبُّنَا رَبُّ السَّمَـَوَ َتِ وَالاْ ئَرْضِ لَن نَّدْعُوَاْ مِن دُونِهِيَّ إِلَـَهًا لَّقَدْ قُلْنَآ إِذًا شَطَطًا (كهف،14) بنابراين، اين بزرگواران ميتوانند از جمله شفيعان قيامت، حداقل براي همكيشان خود، باشند.